Een ware schatkamer voor de Moës liefhebber en researcher, zo kun je het oude archiefje van Paul Moës wel noemen. Een archief met prachtige foto's en documenten, nagelaten voor toekomstige generaties. De mogelijkheid dat wij een gedeelte nu hier kunnen laten zien is geweldig. Het is een mooi verhaal...

Het verhaal begint bij Paul Moës die over de jaren een mooie verzameling foto's heeft verzameld die gemaakt zijn in en rond zijn MOËS fabrieken te Waremme. De foto's en een aantal documenten geven een prachtig beeld van de motoren gebouwd in de beginperiode. Ook zijn er zeer interessante foto's van het inwendige van de Moës werkplaatsen en het machinehuis.

Het is Paul Moës die bij zijn leven zijn archiefje na laat aan zijn neef, de heer Philippe Folchi. Mijnheer Folchi is de kleinzoon van Auguste Moës, de broer van Paul. Auguste Moës is samen met zijn vader Guillaume en twee broers Paul en Édouard de oprichters van de Ateliers Moës. Het is deze kleinzoon die recent contact met mij opnam. Uiteraard fantastisch om familie, en dan zelfs een kleinzoon van een van de originele oprichters te spreken en te ontmoeten!

Ik ben de heer Folchi enorm dankbaar dat hij het archief al die jaren gekoesterd heeft en nu de moeite heeft genomen om het archief te delen met anderen. Hij heeft er werk van gemaakt de documenten in te scannen en ik ben enorm blij dat ik nu in de gelegenheid ben om enige voorbeelden uit dit prachtige archiefje hier te laten zien. Daarmee lost mijnheer Folchi ook de belofte in aan oom Paul de documenten te delen met liefhebbers van Moës motoren.

Alle foto's die op deze pagina worden getoond zijn uit het archief van Paul Moës. Dit is slechts een gedeelte. De documenten zullen zeer zeker belangrijk blijken te zijn voor de verdere geschiedschijving over de Moës fabriek en belangrijke bijdrage leveren aan de inhoud van deze website en een in de toekomst te verschijnen boekwerk over de familie en fabrieken Moës. 

Uit een paar documentjes blijkt dat de gebroeders door blijven werken en ontwikkelen tijdens de Eerste wereldoorlog. Paul schrijft Auguste over ideeën voor een nieuwe motor vanuit een opvangkamp te Zeist NL en op een Ausweiss van Auguste staat het stempel "In Überwachung". De Duitse bezetter heeft extra interesse in Auguste, waarschijnlijk juist vanwege zijn onderzoek naar motoren. Ook hielpen de gebroeders heel wat gezinnen van personeelsleden de oorlogsjaren door, waarschijnlijk op manieren die de bezetter niet geheel zinde.

Zoals gezegd laten de foto's een prachtige inkijk in het reilen en zeilen van de Moës werkplaatsen. We zien de gebruikte machineriën, de bouw van series motoren. Er zijn wat foto's van de bouw van de fabriek in 1912. Het is duidelijk dat een aantal foto's gebruikt zijn voor het samenstellen van Moës folders en brochures. 

Interessant zijn een aantal zogenaamde statieportretten van motoren en locomotieven. Men nam een foto van een object met -zoals hier te zien- vaak een geïmproviseerde witte achtergrond. Als de foto eenmaal genomen was retoucheerde men de witte, in dit geval papieren achtergrond geheel uit de foto weg. Deze foto's werden gebruikt in de brochures en catalogi om de producten bij de toekomstige clientele aan te prijzen. 

In dit geval is dat een van de vroege producten van Moës, een "Le Compact" benzinemototor. Men bouwde deze motor in verschillende uitvoeringen en vermogens. Ook leverde men deze motoren op wagens, als locomobielen en generatorsets. Helaas zijn dit soort motoren hede ten dage zeldzaam. Een dergelijke motor staat boven aan onze verlanglijst van nog te verwerven Moës  objecten!

Interessant zijn een aantal foto's in het archief  van geleverde locomotieven. Bovenaan deze pagina is een prachtige antieke foto te zien van een CL semi diesel locomotief in bedrijf bij een mijn in Algerije.

Hiernaast is een gloednieuwe mijnlocomotief naar buiten gereden. Goed is hier te zien dat er op het fabrieksterrein wat spoor lag om op te rijden en de locomotieven te kunnen testen voor aflevering.